Zwachtels en buisverband

Wat is een zwachtel?

Een zwachtel is een smalle lange strook textiel die om verschillende lichaamsdelen heen gewikkeld kan worden.  De lichaamsdelen waar een zwachtel omheen kan zijn de armen, handen, benen en de voeten. Zwachtels worden meestal gebruikt als verbandmiddel. Denk hierbij aan bescherming op een gaasje of aan een compressieverband. Een compressieverband of drukverband is een verband dat ervoor zorgt dat er druk op het weefsel ontstaat. Compressieverband wordt vooral gebruik bij sportblessures zodat er geen oedeem ontstaat.

Wat is oedeem?

Een oedeem is een ophoping van vocht op een plek waar het niet gewoon is. Oedeem kan bijvoorbeeld ontstaan bij de benen/voeten of bij de armen/handen. De oorzaak van oedeem heeft te maken met de aderen in de benen of in de armen, maar het kan ook ontstaan door hartfalen, oedeem kan gemakkelijk herkent worden, want er ontstaat een putje als er op de huid van een patiënt langdurig wordt gedrukt. Oedeem kan ook voorkomen in de longen, dat kan opgemerkt worden als iemand kortademig is. 

Wat is zwachtelen?

Zwachtelen is het behandelen van oedeem met een drukverband. Zwachtelen wordt het meest gebruikt bij de benen en bij de armen. Door het verband wordt terugstromen van vocht door slecht werkende veneuze kleppen verminderd, zodat het vocht uit het weefsel gedreven wordt, de lymfe en veneuze vaten in.

Waarom een zwachtel?

De zwachtel wordt voor verschillende doeleinden gebruikt. Een zwachtel wordt gebruikt om oedeem tegen te gaan, een ulcus cruris (flinke wond op de been) te behandelen, bij het behandelen van spataderen en bij het behandelen van wondroos. Een zwachtel kan ook gebruikt worden als er iemand geblesseerd is, want een zwachtel geeft toch meer steun tijdens een blessure.

Verschil ideaal zwachtel en hydrofiel zwachtel

 Een Zwachtel (ook wel windsel genoemd) bestaat in een elastische en niet-elastische variant.  Een Elastisch hydrofiel zwachtel is elastisch, dit is de reden dat de zwachtel makkelijk aan te leggen is over gebogen lichaamsdelen (zoals een knie) . Als u het windsel wilt gebruiken om druk uit te oefenen, is het niet nodig om een elastisch windsel te gebruiken en is een ideaal zwachtel een betere keus. De Hydrofiel Zwachtel (elastisch) is geschikt als dekverband om druk uit te oefenen op een wond of lichaamsdeel zodat het verband stevig zit.

Wie mag er zwachtelen?

Zwachtelen mag een verpleegkundige niet zomaar doen. De verpleegkundige moet er wel voor leren voordat hij/zij dat mag toepassen. In de tijd dat de verpleegkundige er nog niet voor bevoegd is kan hij/zij het samen met de arts doen. De arts houd dan in de gaten of de verpleegkundige de handelingen goed uitvoert.  

Typen zwachtels

Er zijn heel veel soorten zwachtels verkrijgbaar in de medische wereld. er zijn korte-rek zwachtels, lange-rek zwachtels, inelastische zwachtels, zelfklevende zwachtels en meerlaags zwachtels. Korte rek zwachtels worden vooral gebruikt bij iemand die veel beweegt en daar werkt de kort-rek zwachtel ook het best bij. Lange-rek zwachtels oefenen ook wat druk op de spieren als de spieren zich ontspannen. Inelastische zwachtels passen precies goed om de vorm van de arm of de been. Hierdoor zit de zwachtel stevig en zakt de zwachtel niet zomaar af. Zelfklevende zwachtels zijn zwachtels waarbij één uiteinde op de zwachtel zelf plakt (en niet op de huid). Hierdoor zakt het verband minder snel af, maar ontstaan wel gemakkelijker afknellingen. Er bestaan ook zwachtels met klittenband die iemand zelf aanlegt of door een mantelzorger worden aangebracht. Tot slot zijn er nog meerlaagse zwachtels. Meerlaagse zwachtels hebben meerdere lagen en blijven dus beter zitten.

Verschil buisverband en zwachtel

Buisverbanden zijn rond geweven elastische verbanden die compressie geven maar ook andere verbanden fixeren op armen en benen. Hierbij wordt de korte of lang rek zwachtel niet meer vastgezet met tape of een klemmetje maar met een tubigrip en tubifast buisverband om afglijden te voorkomen en alles op zijn plek te houden. Vooral wondverbanden die regelmatig gecontroleerd moeten worden zijn zeer geschikt om te worden gefixeerd met buisverband en gebeurd dit efficiënt en snel. Een zwachtel is niet rondgeweven, dat is dus het verschil tussen een buisverband en een zwachtel.

Soorten zwachtels bij Klinimed

Klinimed heeft een heel groot assortiment aan zwachtels en ook heeft Klinimed een groot assortiment aan merken. Klinimed heeft, bijvoorbeeld de Klinidur Forte lange rek zwachtel 7cmx10m. Deze Lange rek zwachtel voor zware compressie. Het duurzaam elastisch, ventilerend, bruin lange rek zwachtel is geschikt voor zware compressie. De rek van de zwachtel bedraagt ca. 170%. Gemaakt van 85% katoen, 7% polyamide, en 8% elasthaan. Geeft voortdurend diepe veneuze druk en dient het s nachts verwijderd te worden. Wasbaar op 40°C. Specificatie: duurzaam, elastisch, ventilerend, lange rek voor zware compressie, rek ca. 170%, voortdurend diep veneuze druk, s nachts verwijderen en deze zwachtel is wasbaar op 40 graden.

Klinimed heeft naast lange rek zwachtels ook korte rekzwachtels. Een voorbeeld hier van is De Heka Dur Tex korte rek zwachtel 5mx8cm per stuk. Deze rek zwachtel speciaal geschikt voor ambulante compressietherapie. Doel hiervan is het terugdringen en/of voorkomen van oedeem, al dan niet in combinatie met Ulcus Cruris. De ambulante compressietherapie zorgt voor een hoge werkdruk en een lage rustdruk op het onderbeen; het verband kan daarom 's nachts blijven zitten. 

Tot slot verkoopt Klinimed ook verschillende soorten buisverband. De HEKAFAST Buisverband 5m x 7.5 cm Multistretch per rol. De HEKA fast multistretch is een latexvrije, naadloos elastisch buisverband, gemaakt van 92% viscose, 5% elastan en 3% polyamide. Dit buisverband wordt ingezet bij het fixeren van polster of verbandmateriaal.

Hoelang blijft een lang/ kort drukverband zitten

Zodra het oedeem uit het been verdwijnt, neemt de druk die de zwachtel geeft redelijk snel af. Als het oedeem (bijna) verdwenen is, kunnen goed aangebrachte zwachtels een week blijven zitten. Daarna kan overgegaan worden tot het aanmeten van therapeutisch elastische kousen. Soms wordt er toch voor gekozen om door te gaan met zwachtelen, bijvoorbeeld bij een wond op het onderbeen. Met zwachtels wordt meer druk op de wond uitgeoefend waardoor vocht en afvalstoffen beter worden afgevoerd. Dit komt de wondgenezing ten goede.